Fethiye Belediyesi, Fethiye Kent Konseyi ve Muğla Kent Konseyleri Ortak Basın Açıklaması

“FETHİYE KÖRFEZİ’NDE

DENİZ ve KIYI KORUMA ALANLARINI TEHDİT EDEN PROJELERE YÖNELİK İTİRAZ GEREKÇELERİMİZ”

Fethiye Belediyesi, Fethiye Kent Konseyi ve Muğla Kent Konseyleri ortak basın açıklaması yaptı. Fethiye Belediyesi Başkan Yardımcısı Oğuz Bolleli’nin katılımıyla gerçekleşen toplantıya Fethiye Kent Konseyi Başkanı Gülbahar Edik Kayhan katılım sağladı.

Ortak basın açıklamasını Fethiye Kent Konseyi Başkanı Gülbahar Edik Kayhan yaptı. Kayhan,

“Fethiye – Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde yer alan, Fethiye Körfezi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından;

Kıyıları, etkileşim alanı ile birlikte tüm sektörel faaliyet ve planları, sosyal ve ekonomik konuları da içerecek şekilde bütünleşik bir yaklaşımla ele alan;

Kıyı alanlarındaki fonksiyon ve faaliyetler ile kıyı alanlarına yönelik hedefler arasındaki uyumu sağlayan;

Sürdürülebilir gelişme ilkesi doğrultusunda, kıyı ekosisteminin korunmasını ve doğal kaynakların kullanımını gözeten;

Ulaşım türleri ile ilgili kıyıda yapılması gerekli altyapı tesislerini içeren;

Koruma ve kullanma dengesini sağlayacak biçimde mekânsal hedef, strateji ve eylem önerilerini ve yönetim planını kapsayan, stratejik planlama yaklaşımı çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlar ile işbirliği içinde hazırlanması beklenen, Muğla-Aydın İlleri Bütünleşik Kıyı Alanları Planı, 2014 yılında başlamış, 18.09.2020 tarihinde onaylanarak 19.11.2020 tarihinde askıya çıkmış ve henüz kesinleşmemiştir.

Fethiye Körfezi ve körfezle ilişkili ekosistemler üzerinde, 2019 yılı Mayıs ayında başlayan ve Ekim ayına kadar en yüksek düzeyde etkileri görülen deniz kirliliği, ekolojik bir krizin içinde olduğumuzu göstermiş, halk sağlığını tehdit eden bu süreç beraberinde kentin ekonomisi açısından da olumsuz sonuçlar yaratmıştır. Geçtiğimiz 50 yıl boyunca, Fethiye Körfezi’nde meydana gelen yapısal değişimleri tespit edebilmek ve kirlilik yaratan faktörleri belirlemek amacıyla sayısız toplantı ve görüşme ile az sayıda bilimsel çalışma yapılmıştır.

Karagözler Yarımadası ile Şat burnu arasında kalan Fethiye iç körfezinde, mevcut ve planlama halinde olan deniz ve kıyı yapıları özetle;

MEVCUTLAR: 1185 YAT BAĞLAMA KAPASİTELİ

1. Karagözler Mahallesi Marina Butik Otel (Mediterran Otel) Yat Bağlama İskelesi: 80 Yat Bağlama Kapasiteli
2. Karagözler Mahallesi (Yes Marina)- Yat Bağlama İskelesi: 80 Yat Bağlama Kapasiteli
3. Karagözler Mahallesi Yat Otel Yat Bağlama İskelesi: 60 Yat Bağlama Kapasiteli
4. Karagözler Mahallesi Ece Saray Marina: 460 Yat Bağlama Kapasiteli
5. Karagözler Mahallesi Belediye Marina: 120 Yat Bağlama Kapasiteli
6. Cumhuriyet Mahallesi Kordon Boyu Günübirlik Tur ve Balıkçı Tekneleri: 100 Yat Bağlama Kapasiteli
7. Etap Sahil Bandı Yat Bağlama İskelesi ( Balıkçı Barınağı): 80 Tekne Bağlama Kapasiteli
8. Karagözler Mahallesi, Letonya Hotel Yat Bağlama İskelesi: 25 Yat Bağlama Kapasiteli
9. D 10 tahliye kanalı (orta ve küçük boy amatör balıkçı tekneleri ve özel gezi tekneleri): 12o adet
10. Çalış Murt Deresi (balıkçı tekneleri, günübirlik tur tekneleri, Fethiye-Çalış dolmuş tekneleri): 40 adet

PROJE HALİNDE: 1053 YAT BAĞLAMA KAPASİTELİ

1. Karagözler Mahallesi Yunus Nadi Okulu Yanı (Güneş Yatçılık İskele): 25 Yat Bağlama Kapasiteli (Tüm ölçeklerdeki imar planları onaylı, inşası henüz yapılmadı)
2. Karagözler Mahallesi, İmampaşa Koyu Akmarin Marina Yat Limanı: 328 Yat Bağlama Kapasiteli Marina
3. Etap Sahil Bandı MUÇEV Yat Bağlama İskelesi: 300 Yat Bağlama Kapasiteli
4. Karagözler Mahallesi Aksazlar Koyunda Yat Limanı: 375 Yat Bağlama Kapasiteli – (Taslak olarak hazırlanan ve TVKGM tarafından sunumu yapılan1/5000 Ölçekli planda)
5. Karagözler Mahallesi Yunus Nadi Okulu Yanı (Domaniç Turizm) Yat Bağlama İskelesi: 25 Yat Bağlama Kapasiteli (Planları hazırlanıyor)
6. Karagözler Mahallesi Sahil Güvenlik İskelesi: (Kapasite Belirsiz) (Tüm ölçeklerdeki imar planlar onaylı)’dir.

Yukarıda özetlenen haliyle; Fethiye iç Körfezi için mevcut 1185 ve planlanan 1053 olmak üzere toplam tekne sayısı 2238 adettir.

2012 yılında Deniz Koruma Alanlarında yapılan bilimsel temelli bir çalışmada[1] Tekne taşıma kapasitesi: “bir kıyı/deniz alanının fiziksel, ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel yapısında bozulmalara yol açmadan ve yerel halk ile kullanıcı/ziyaretçi memnuniyet kalitesinde kabul edilemez bir azalmaya neden olmadan aynı anda kullanılabilecek teknelerin azami sayısı” olarak tanımlanmıştır. İlgili çalışmada; Fethiye Körfezi için Gerçek Taşıma Kapasitesi (GTTK)[2], maksimum 1657 tekne olarak belirlenmiştir. Ancak aynı çalışmada, Deniz ve Kıyı Koruma Alanları yönetiminde dikkate alınması gereken kapasitenin Etkin Tekne Taşıma Kapasitesi (ETTK) [3] olması gerektiği belirtilmiştir ve bu kapasite Gerçek Taşıma Kapasitesi’nden çok daha düşüktür.

Fethiye Körfezi, yılın farklı dönemlerine göre değişmekle birlikte yüksek sezonda (Temmuz ve Ağustos aylarında) yaklaşık 4000 yat kapasitesine ulaşmaktadır ve bu haliyle körfez için öngörülen sınır çoktan aşılmıştır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve henüz kesinleşmemiş olan 1/50000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planında; Dalaman Çayı ile Ölüdeniz Kıdrak Mevkiisine kadar olan denizel alan, kıyı ve etkileşim içerisindeki karasal alanda (ki Bütünleşik Kıyı Alanları Planında Fethiye Merkez Alt Bölgesi olarak nitelendirilmiştir) için mevcut tesislere ilave olarak;

1. 500 adet Yat Limanı
2. 1 adet Kruvaziyer Liman
3. 1 adet Yat Çekek ve İmalat Yeri
4. Su Sporları Faaliyet ve Tesisleri önerilmiştir.

Bu durum, kıyılardaki ve deniz yüzeylerindeki mevcut tesisler ve kapasitenin tam olarak raporlanmadığı ve planlama verisi olarak kullanılmadığı 1/50000 ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planının, hem bilimsel temelli olmadığını ve hem de yürürlükteki mevzuatlara uyarlılık göstermediğini ortaya koymaktadır.

Aksine, 19.11.2020 tarihinde askıya çıkan ve Fethiye Körfezi’nin çok boyutlu sorunlarına çözümünler içermesi beklenen Bütünleşik Kıyı Alanları Planının; koruma ve sürdürülebilir kullanım önceliklerine aykırı bir yaklaşımla, kıyılarda turizm yatırımlarını ve yapılaşmayı teşvik ettiği açıktır. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından onaylanan ve yürürlükte olan 1/25000 Ölçekli Çevre Düzeni Planındaki planlama kararları; yine aynı Bakanlığa bağlı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından onaylanan 1/50000 Ölçekli Bütünleşik Kıyı Alanları Planı ile örtüşmeyen kararlar içermektedir. Bu açıdan her iki Genel Müdürlüğün eş güdüm ve koordinasyon içerisinde tüm ölçeklerdeki plan kararlarını birbirleriyle uyumlu hale getirilmesi, yürürlükteki 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmelikler açısından yasal bir zorunluluktur.

Fethiye Körfezine yönelik yukarıda listelenen projelerin uygulanması halinde:

Deniz ve kıyı yapısı tamamen bozulacak, deniz, kara ve kıyı ekosistemleri geri dönülemez şekilde tahrip olacaktır. Teknelerin sıvı ve katı atıkları ile karasal kökenli kirleticiler deniz kirliliğini arttıracaktır. Kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan alanının doldurulması, yüzer ya da sabit yapıların tesis edilmesi körfezin akıntı yapısını ve batimetrik yapısı değişecektir. Kara ve deniz ulaşımında aksamalar ve kazalar yaşanacak, kıyılardan herkesin eşit ve serbest olarak yararlanması mümkün olmayacaktır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ülkenin sürdürülebilir kalkınma öncelikleriyle örtüşmeyen itirazlarımıza konu projelere ve uygulamalara; mevzuatı ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler gereği izin vermeyeceği düşüncesi ile;

1. Fethiye Babataşı Mahallesi, Karayolları Mevkiisinde 300 yat bağlama kapasiteli kıyıda ve deniz yüzeyinde idari, alışveriş, restoran ve kafeterya gibi yapılardan oluşan toplam 172.000 m2’lik yüzölçümü kapsayan alanda “Yat Bağlama İskelesi” adı altında projelendirilen (ki aslında bir marina özelliği gösteren) yatırım kararından vazgeçilmesini, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca bu proje için alınmış olan “Çed Gerekli Değildir” kararının ve projenin  iptal edilmesini,
2. 2. Akmarin Marina Yat Limanı ve Turizm İş. A.Ş. tarafından, Fethiye Karagözler Mahallesi, İmampaşa Koyu’nda, 328 adet yatın bağlanabileceği, toplam uzunluğu 1052 metreye ulaşan iskeleler ve dalga kıranlar ile, 2 katlı, 25 odalı ve 75 yataklı bir otel, 5 adet restoran ve kafetaryalar ile alış veriş birimlerin bulunduğu ticari yapıların dışında idari binalardan oluşan bir turizm kompleksi için 5370 m2 deniz dolgusu içeren proje ile ilgili12.2020 tarihinde başlatılan ÇED sürecinin durdurulmasını ve projenin iptal edilmesini,
3. 3. Yürürlükte bulunan Fethiye-Göcek 1/25000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ile arasında uyumsuzluklar bulunan ve henüz kesinleşmemiş olan 1/50000 Ölçekli Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Planı’nın, koruma ve sürdürülebilir kullanım önceliklerini gözeterek ve yönetişim ilkeleri ile revize edilmesini,
4. 4. Fethiye Körfezinin Taşıma Kapasitesini ortaya koyan ve sürdürülebilir koruma -kullanma esaslarını içeren Fethiye Körfezi Yönetim Planı yapılıncaya kadar; yukarıda listelenen ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı TVK Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak sunumları yapılmış olan 1/5.000 ölçekli taslak Nazım İmar Planında gösterilen yat bağlama iskeleleri ve marinalar ile yeni marina, yat bağlama iskelesi, liman, güneşlenme iskelesi gibi deniz yüzeyi kullanımlarına ve kıyılarda dolgu alanı veya kazıklı sistemlerle yapılan platformlar üzerine yerleşen yapıları içeren projelere izin verilmemesini talep ediyoruz. FETHİYE KENT KONSEYİ, FETHİYE BELEDİYESİ ve MUĞLA KENT KONSEYLERİ’nin bu ortak açıklamasını kamuoyuna saygılarımızla sunarız. 12.2020” dedi

[1] Deniz Koruma Alanlarında Tekne Taşıma Kapasitesi ve Türkiye’deki Deneyimler

[2]Gerçek Taşıma Kapasitesi (GTTK):  Bir alandaki fiziksel, ekolojik, sosyo-kültürel ve politik-ekonomik yapı değerlendirilerek hesaplanan yanaşma/demirleme yapabilecek maksimum tekne sayısıdır ve alanın özel niteliklerinden elde edilen indirgeme Faktörleri ve Kısıtlayıcı Faktörlere bağlıdır.

[3] Etkin Tekne Taşıma Kapasitesi (ETTK) : Bir kıyı/deniz alanının belli bir yönetim stratejisi içerisinde taşıyabileceği en uygun yanaşma/demirleme yeri sayısıdır ve alandaki idari kapasite ve yönetim stratejisi dikkate alınarak belirlenir.

DORUKTÜRK MERKEZ, FETHİYE, TİMUR USKAN