KREATÖR MODA KRALI, MODA TARİHİNE İMZASINI ATMIŞ BİR İNSAN: “NAİL YURDAKUL”

RÖPORTAJ: ESMERİ ALEV EKEBAŞ

Kreatör Moda Kralı Nail Yurdakul ismini, moda dünyasıyla ilgilenen herkes bilir. Renkahenk, dolu dolu, başarılı bir hayat… Nüfus cüzdanında ismi, yaşı yanlış yazıyor diye mahkemelik olsa da…
Nail Yurdakul, 92 yaşında ve Muğla Köyceğiz’de yaşıyor. Büyük bir rahatsızlık geçirene kadar elinde fotoğraf makinasıyla magazin haberciliği yapan Nail Yurdakul’u tanıdıktan sonra, röportaja sayfaların yetmeyeceğini anladım. Tarihe iz bırakmış, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü 6 yaşında görmüş ve ömrü boyunca idol edinmiş bu güzel insanla sohbet etme fırsatı yakalamanın mutluluğunu yaşıyorum. O; birçok siyaset adamı ve sanatçıyı giydiren, 1960 ve 1985 yıllarının en ünlü modacısı, ilk kadın futbol takımının kurucusu, Halit Kıvanç’ı mikrofonla tanıştırmış, Hale Soygazi’yi sinema dünyasına kazandırmış, Holywood’un ünlü oyuncusu Gayle Hunnicut’a gelinlik diken Kreatör Moda Kralı Nail Yurdakul ile röportaj yaptık.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Nail Yurdakul kimdir?
Nail YURDAKUL: Merhaba!
Nail’i tanımak mı istiyorsunuz?
Nail’in bir yaşı yok!
Nail’in bir devri yok!
Nail her devrin, her yaşın adamı.
“Nail öyle bir birikim sahibi ki, yeni dünya düzeninde küllerinden yeniden doğan ZÜMRÜT-Ü ANKA KUŞU gibi yeniden doğacak, daha GÜÇLÜ, daha İLERİYE!” diyorum. Yaşamım boyunca ürettim, çalıştım, ilklere imza attım. İnsanlara üretmelerini, çalışmalarını tavsiye ederim. Yapacak bir şey bulup yapıyorsanız, yaşam sizi bırakmaz ve uzun yaşarsınız. Yaşamı bırakmayın.
1929 yılında Keskin’de, Öğretmen Hamit Yurdakul’un yedi çocuğundan biri olarak dünyaya geldim. İlkokulu Keskin’de, Ortaokulu Kırıkkale Merkez’de okudum. İlk evliliğimden, oğlum Cazip ve torunum Deniz var. İlk eşimden ayrıldım. Tekrar evlendim. Yakın bir süre önce de eşimi, maalesef, kaybettim. Köyceğiz’de yaşıyorum. Köyceğizlileri çok seviyorum. Köyceğizliler de beni çok seviyor.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Terziliğe nasıl merak salıp başladınız? Sizi kim yönlendirdi ve ilk ustanız kimdi?
Nail YURDAKUL: 1942 yılında Keskin’de, bir terzinin yanında çırak oldum. 1952 yılında askerliğimi yaptım. İstanbul’a geldim. Enver Baki, Halit Adan ustaların yanında terzilik mesleğinin sırlarını öğrendim.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Kendi işyerinizi ne zaman açtınız?
Nail YURDAKUL: İlk işyerimi Beyoğlu Galatasaray’da açtım. İstanbul Olgunlaştırma Enstitüsü’nde Dikiş Hocalığı yaptım. 1955 yılında Ankara’da ilk moda salonumu açtım. 1960 yılında, Türkiye’de Moda Kralı Kreatör olarak ünlendim. Kendimi hep terzi olarak tanıttım.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Zamanın bürokratları, siyasetçileri, sanatçıları, sosyetesi hep sizden giyinirmiş değil mi?
Nail YURDAKUL: 1955 yılından 1985 yılına kadar terzilik yaptığım dönemde, birçok devlet adamı, eşleri, Ankara sosyetesi ve ünlü sanatçı dostlarımı giydirdim. Basın-yayın organları aracılığıyla tüm dünyaya Türkiye’nin sesini duyurdum. 1955-1985 yılları arasında, devlet büyüklerinin çoğunu giydirdim. İsmet İnönü ve ailesi, Genel Kurmay Başkanı Faruk Gürler ve eşi, Milli Birlik Komitesi üyelerinin eşleri, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Başbakan Suat Hayri Ürgüplü ve eşi, Devlet Bakanları eşleri, Milletvekilleri ve eşleri, Ethem Menderes ve eşi, Nihat Erim, Başbakan Bülent Ecevit, İsmet Sezgin ve eşi, Cumhurbaşkanı Turgut Özal (kurşun geçirmez yelek), sanatçı dostlarım Ajda Pekkan, Gönül Yazar, Zeki Müren, Hale Soygazi gibi pek çok kişi benden giyiniyordu.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Hep ilkleri yaşattınız değil mi?
Nail YURDAKUL: Ülkeme birçok ilki yaşattım. Mesela, Boğaziçi Köprüsü açılışında ilk defileyi yaptım, Boğaz Köprüsü’nü simgeleyen bir elbise yapmıştım (şimdi adı 15 Temmuz Şehitler Köprüsü oldu). Ankara Kalesi’nde ilk erkek defilesi ve Atatürk’ün giydiği kostümlerin Atatürk koleksiyonundan ilk defileyi ben yaptım. Atatürk kostümlerimden birisinin ismini, terziliğini yaptığım Başbakan İsmet İnönü; “Millî Mücadele Çaprazı” olarak koymuştur. Sümerbank kumaşlarından yaptığım koleksiyon ile köyde ilk defileyi ben yapmış oldum. Mithat Paşa Tiyatrosu’nda, Dedeman Sineması’nda antrakta 45 gün defile yaptım. 1960 yılında; Ulus, Adalet, Zafer ve Vatan gazetelerinde moda yazarlığı yaptım. TRT’de ilk defileyi yaptım. Gönül Yazar’a fileden mayo yaptım. İlk Kadın Futbol Takımı’nı kurdum. İlk Uluslararası Moda Defilesi’ni yaptım. Amerika Başkanı Kennedy’in ölümünde, siyah gelinlik diktim. Hale Soygazi’yi sinema dünyasına kazandırdım. Erol Simavi, Dinç Bilgin, Aydın Doğan ve eşini giydirdim. Gazete patronları ile çalıştım. PTT, 1965 yılındaki fotoğrafımın bulunduğu posta pulunu 65 kuruş olarak bastı. Tüm organlarımı “Hayata Bağış” kampanyasında bağışladım. Muğla’da “AY IŞIĞI” adlı magazin dergisi çıkarttım. Uzakdoğu seyahatinde gördüğüm “tavada dürüm dondurma”yı Köyceğiz’de yapmaya karar verdim ve yaptım. “Kur’an’ın öğrettiği dualar” kitabını yazdım. Kimliğimde isim ve doğum tarihimin yanlış yazılması nedeniyle mahkemelik oldum ve para cezasına çarptırıldım. Hayatımda birçok ilkler mevcut.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Hangi ünlü sanatçıları giydirdiniz, moda danışmanlığını yaptınız?
Nail YURDAKUL: Zeki Müren, Filiz Akın, Müzeyyen Senar, Sevim Tuna, Hale Soygazi, Semiramis Pekkan, Gönül Yazar, Ajda Pekkan, Selma Güneri, Emel Sayın, Pervin Par, Nigar Ulueren gibi ünlüleri giydirdim. Amerika Holywood’da, ünlü sanatçı Gayle Hunnicut’a gelinlik, aktör David Hammings’e giysi diktim. Kennedy öldürülünce, üzüntümü yansıtmak için siyah gelinlik diktim. Beyaz smokinle siyah gelinlik defilede çok ilgi gördü. Aklıma gelenler bunlar.

Esmeri Alev EKEBAŞ: “Moda Kralı” ismini nasıl aldınız?
Nail YURDAKUL: Rahmetli Nimet Arzık, eşi Şerif Arzık Anadolu Ajansı (A.A.) Müdürü’ydü. Nimet Arzık; “İlk ‘Kreatör Moda Kralı’ Nail Yurdakul.” demiş, yazmıştır. Başbakan Adnan Menderes’in düşen uçağındaydı. Adnan Menderes’in sağ kurtulduğu uçak kazasında A.A. Müdürü Şerif Arzık vefat etmişti. Nimet Arzık, ‘Akbaba’da, bu unvanı bana veren bir sayfa yazı yazmıştı.

Esmeri Alev EKEBAŞ: ‘Bursa Yeşili’nden bahseder misiniz?
Nail YURDAKUL: Moda dünyasına bir Türk rengi tanıttım. Bursa Yeşili; türbe yeşili kumaş rengi oldu ve tüm dünya tanıdı. Ülkemizde o zaman hazır kumaş yok, Bursa Yeşili rengi ile boncuklu kumaş ördürdüm ve Sevim Tuna Hanım mankenliğimi yaptı. Çok beğeni kazandı.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Aldığınız ödüller var mı?
Nail YURDAKUL: Dünya Moda Fuarına davet edilmiştim. Barcelona’da, Tekstil-Konfeksiyon dalında 1.’lik ödülünü 74 milletin içinde kazandım. Tasarımlarımda yenilikler yaptım. Geometrik asimetrik opart desenli giysiyi, ilk ben yaptım. Dünyaca ünlü modacılarla tanıştım. Paris’te ünlü modacı Channel ile gazeteci olarak röportaj yapmak istemiştim. Randevuya gittim. Kumaşları tutup incelerken bana; “Sen gazeteci değil, terzisin.” dedi. Ben de; “Nereden anladınız?” dedim. “Kumaşları sevgi ile aşk ile okşayıp tuttun. Bunu ancak bir terzi, bir modacı yapar.” dedi ve iyi dost olduk. Çizimlerimi gördü. Çok beğenmişti.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Çevreniz çok geniş ve dostlarınız sizin hakkınızda güzel yazılar yazıyor. Son yıllarda etkilendiğiniz bir yazıyı anlatır mısınız?
Nail YURDAKUL: Köyceğiz Kaymakamımızın zarif eşinin hakkımda yazdığı yazı beni çok mutlu etmiştir, sizlerle paylaşmak isterim. Köyceğiz Kaymakamı Sayın Erdinç Dolu’nun Sayın eşi Şenay Yerli Dolu yazısıdır:
DOSTLARININ GÖZÜYLE MODACI, KREATÖR NAİL YURDAKUL
‘Her şey Atatürk’ü sevmekle başlamıştı. Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, herkesi kendine hayran bıraktığı gibi 6 yaşındaki bir çocuğa da ilham kaynağı oldu. Adı Nail. Kırıkkale Keskin’in gözü pek, korkusuz, yürekli çocuğu. Babası, annesi, onun için farklı hayaller kursa da o kendi hayallerini gerçekleştirmek için elinde tek bir bavulla kaderini çizdi. Her şey çarçabuk olmadı öyle. Çalıştı, çalıştı, çalıştı… Tıpkı şimdi yaptığı gibi.
Atatürk’ün kıyafetlerine hayran kalmıştı. Ve gün geldi, o kıyafetlerin alası dikildi. Dönemin Cumhurbaşkanını, Başbakanını, Bakanları, kıymetli eşlerini, vekilleri, ünlüleri… Kimleri giydirmedi ki… Artık o, “Nail Yurdakul” markası olmuştu. Sadece Ankara’da değil, Avrupa’da da sesini duyurdu. İlklerin adamıydı o. Rakibi yoktu o yıllarda.
İnsanların meslekteki başarılarını takdir etmişimdir hep. Kreatör Modacı Nail Yurdakul’a da sonsuz saygı duyuyor ve takdir ediyorum. Fakat benim gönlümde yer edinen, asıl ilgilendiğim; halen üreten, çalışan, seven Nail abim. Köyceğiz’e geldiğimiz ilk günlerde, kordonda gezerken karşılaştık. İlk intiba son intiba derler ya hani. Bende de öyle oldu. Ne kadar kibar, sevecen, şık biri dedim (Yaşına rağmen! Kızmak yok!). Sonra bir etkinlikte gördüm. Elinde fotoğraf makinası, oradan oraya koşturan genç delikanlı. İlk karşılaştığımızdaki hissiyatlarım katlandı bu kez. “Ne kadar da aktif bir bey.” dedim. Ve sonra duydum ki bu bey, zamanın ünlü modacısı Nail Yurdakul imiş. Yaş almış ama genç kalmayı başarmış. İçindeki sevgiyi öyle yeşertmiş ki, karşısındakine hep baharı yaşatmış. Yaşıtlarından farklı olduğu için de hemen herkesin kolayca fark edebileceği bir kişi. Köşesine oturup kalmamış. Her etkinlikte görmek mümkün Nail Bey’i. Zaten görmediğimde de endişeleniyorum. Acaba hastamı diye? En kıymetli şeydir zaman. Zamanı dolu dolu geçiren Nail abim de en güzel örnektir bizlere. Ruhunu genç tutmayı başarabilen, her yaşta şık ve tarz olunabileceğini gösteren, adab-ı muaşeret kurallarına titizlikle uyan, rengarenk bir kişidir benim için. Sol yanında acıların, hüzünlerin çarparken, sen bizlere sonsuz sevginle, hayatta kalış mücadelenle, çalışkanlığınla örnek olmaya devam et ne olur. Köyceğiz seninle güzel. Köyceğiz’in; yaş alan ama yaşlanmayan, ruhu genç babası.

Sevgi ve saygılarımla
Senay Yerli Dolu

Esmeri Alev EKEBAŞ: Köyceğiz’de ikinci kitabınızı yazıyorsunuz. Kitabınızdan bahseder misiniz?
Nail YURDAKUL: İkinci kitabım, “Nail ve Ötesi”. Kitabım üzerinde çalışıyorum. Yaşam hikayemi kendi kalemimden aktaracağım. Köyceğiz, benim için piyangonun en büyük ikramiyesi. Sağlık sorunlarımla ilgili büyük depremi atlattım, artçı sarsıntıları da atlatıyorum 22-23 yıldır yaşadığım Köyceğiz, sağlığıma iyi geliyor. Köyceğiz anlatılmaz, yaşanır. Corona virüs ciddiye alınmalı. Bu süreci evimde, “Nail ve Ötesi” kitabımı, yaşanmışlıklarımı yazmaya çalışarak geçirdim. Bir de hayalim var: Köyceğiz’de, evimdeki dokümanlar, fotoğraflar, materyaller ile “Nail Yurdakul Yaşam Müzesi” veya “Nail Yurdakul Moda Tarihi Müzesi” açılmasını istiyorum. Bu benim isteğim. Hiçbir egom yok. Güzel yaşadım. Yaşanmışlıklarımın gelecek nesillere aktarılmasını istiyorum.

Esmeri Alev EKEBAŞ: Sohbet sonrası Nail Bey hakkında, içimden, görüşlerimi yazmak geldi.
Moda dünyası duayeni Nail Yurdakul’u, yayımladığı “Ay Işığı” dergisi, Köyceğiz haberleri ile sosyal medyada hayranlıkla takip ediyordum. 15 gündür, günde bir iki kez telefonda görüşmeye başladık. Yayımladığı dergilerden bazılarını bana gönderdi. Ben de, tanıdığım, insanın içini aydınlatan güzel sesi, güzel Türkçesi, nazik, ölçülü konuşması ile beni etkileyen Nail Bey’e, rahmetli Gazeteci Yazar dayım Yalçın Uysal’ın, yayınlattığımız kitabını gönderdim. Değerli bir ruh zenginliği, yaşanmışlığı olan bu güzel insanın, sadece Köyceğiz değil, Türkiye de kıymetini bilmeli. Türk ve Avrupa moda tarihine, moda dünyasına imzasını atmış bir kral o. Kültür ve deneyimi müthiş. Saatlerce, günlerce konuşabileceğim bir insan. Siyaset dünyası, sanatçılar, bürokratlar, herkesle tanışıklığı ve anıları var. Cumhuriyet tarihinin önemli dönüm noktalarını yaşamış, şahit olmuş. Bazı acı tatlı anılarını içine atmış birisi. Hayata dair bilmediği yok gibi. Hoşgörülü, mütevazi, zorluklara rağmen yaşama hep gülümsemiş. Kendi halinde, gizli bir tasavvufi yönü olan, tanıştığım en güzel insanlardan birisi.
Datça nasıl Can Yücel ile birlikte anılıyorsa, Köyceğiz de Kreatör Moda Kralı Nail Yurdakul ile anılmalı ve hemen “Nail Yurdakul Yaşam Müzesi” veya “Nail Yurdakul Moda Tarihi Müzesi” için çalışmaları başlatılmalı. Nail Yurdakul gibi bir insanın, yaşarken kıymeti bilinmeli. Kültürel zenginliklerimizi, bir devri temsil eden Nail Bey’in yaşanmışlıkları kitaplaştırılmalı.
Köyceğiz halkının, bu konuda duyarlı olup harekete geçeceğine inanıyorum. Çünkü, Nail Bey Köyceğizlileri, Köyceğizliler ve Türkiye Nail Bey’i çok seviyor.